piątek, 29 marzec 2024

Wojtek Doroszuk, mimo iż należy do pokolenia dopiero debiutującego na polskiej scenie artystycznej, to już zdążył przyzwyczaić jej obserwatorów do dużego tempa i dużych oczekiwań, które towarzyszą kolejnym jego wystawom. W swojej twórczości wideo podejmuje temat obcości i wykluczenia a także problemu nieprzetłumaczalności kultur. Kontemplacyjny nastrój i uwodzicielskie piękno obrazu
rodzącego się w obiektywie zderzone jest często w jego filmach z brutalnością warunków, w których powstaje. Jego bohaterowie to przybysze, outsiderzy, obcy, nie potrafiący bezpośrednio się komunikować, wykluczeni ze względu na nieznajomość reguł, form i języka.   
 Wystawa w BWA Wrocław składa się z dwóch części: na parterze galerii Awangarda obejrzeć można będzie retrospektywny pokaz filmów zrealizowanych przez artystę na przestrzeni lat 2006 - 2008. Zobaczymy tam głośną i szokującą pracę "Dissection Theatre" zrealizowaną w krakowskim zakładzie pogrzebowym, zrealizowane podczas studiów w Istambule "Gençik Park" i "Birkaç Yer" oraz poruszające temat migracji zarobkowej materiały "Reisefieber" i "Raspberry Days".
 "Special features" (dodatki specjalne), czyli projekt, który użyczył nazwy całej wystawie  stanowią rozbudowany autorski dodatek Doroszuka do materiałów prezentowanych w salach wystawowych. W odrębnej przestrzeni obejrzeć będzie można wycinki rzeczywistości wyłączone z opowieści, fragmenty odrzucone i ocenzurowane przez artystę, ze względu na "dobro dzieła". Przejrzane
ponownie, z perspektywy nieraz kilku miesięcy, uznane zostały przez artystę za samoistne całości, komentujące nie tyle samo dzieło co proces jego powstawania. Ten autorefleksyjny fragment wystawy podejmuje ciekawy problem selekcji, autorskiej nielojalności wobec dzieła, dekonstrukcji własnej pracy
poprzez obnażenie jej codzienności i kulis warsztatowych.
 Special features, tzw. „dodatki”, są suplementem towarzyszącym filmowym edycjom na płytach DVD; opcja dostępna z poziomu menu, oferuje nam zwykle materiały dokumentujące powstanie tytułowej zawartości krążka, „efekty uboczne” pracy nad filmem, jak również materiały, które z różnych przyczyn uznane zostały
na błahe i zbędne, kiedy indziej zaś za niebezpieczne i szkodliwe dla ostatecznej formy dzieła.  Poprzez niewinnie brzmiące „dodatki”, zaintrygowany widz zyskuje „władzę podglądacza”; niezaspokojony obcowaniem z właściwym dziełem filmowym, teraz może przyjrzeć się sekretom planu filmowego (wystarczy kliknąć „behind the scenes”), wybuchającym śmiechem aktorom („bloopers”), może swobodnie przejrzeć
sceny wycięte, ocenzurowane, bądź też takie ujęcia, które nigdy nie zostały wykorzystane przy montażu („outtakes”).
 
W projekcie „Special features” pozwalam sobie na pewną ignorancję: odwracam się od zasadniczej realizacji filmowej w stronę krążących wokół niej owych „dodatków”, przetrząsam śmietnik warsztatu filmowego i oddaję sprawiedliwość wszelkim ścinkom, odrzutom, zapiskom i szkicom. W tym projekcie zapominam o
„dziele” i skupiam się na materiałach, które nie miały szans go tworzyć, jak również przyglądam się takim dziełom, które nigdy nie musiały w tym celu powstać.

Wojtek Doroszuk

kuratorka: Joanna Stembalska,
galeria Awangarda, Wrocław, ul. Wita Stwosza 32, wystawa czynna codziennie oprócz poniedziałków w godz. 11 – 18 od 15 maja do 14 czerwca